Bad Wiessee (8)
Denkt u ook wel eens na over uw eigen prestaties? En vergelijkt u die dan met die van anderen? Persoonlijk doe ik dat wel. Meestal in het geniep, want het is een kant van me waar ik niet trots op ben. Maar ja, ik ben ook maar een mens. Sommige teamgenoten van mijn team van schaakclub Amstelveen hoor ik soms zorgen uiten over hun eigen nivo. Dat zijn met name de wat ouderen.
Ik was tevreden met mijn prestaties tot nu toe. Weliswaar is 4 uit 7 slechts iets boven de 50%, maar ik had wel gewonnen van drie zwakkere tegenstanders en verloren van een grootmeester, wat ik eigenlijk niet vond meetellen. Ik was ook tevreden met mijn twee remises tegen drie FMs de laatste drie ronden. Met het klimmen der jaren vraag ik me iedere keer af of mijn schaaknivo al aan het dalen is. Het antwoord vind ik nog wat onduidelijk. Ik ga niet meer echt vooruit, maar ook niet achteruit. Ja, wat mag je nog verwachten op je 48e?
Dit soort overpeinzingen geeft een extra dimensie aan de confrontatie met een ambitieuze jongeling in de kracht van het leven, waar ik nu tegenover zat. Ik schatte Sebastian Hocke op een jaar of 20. Het was een duitser. Ik schudde hem voor de partij vriendelijk de hand en wenste hem veel plezier. Eigenlijk is dat wat schijnheilig, want ik was van plan hem gewoon te verslaan. Doorgaans vindt een tegenstander dat niet plezierig. Het zou eerlijker zijn hem een onplezierige partij toe te wensen. Maar dat soort eerlijkheid is tegen de heersende moraal.
1.d4 d5 2.c4 c6 3.Pc3 Pf6 4.Pf3 a6 5.e3 b5 6.b3 g6 7.Dc2 Lg7 8.Ld3 0-0 9.0-0 Pbd7 10.Lb2 Lb7 11.a3 Pb6?!
Een onnauwkeurige zet. Deze jongeling moest nog wat leren van het fijne positiespel. Dit schreeuwt gewoon om c5. De stelling wordt dan wel wat gesloten, maar de loper op b7 staat dan wel erg buitenspel. Ik beschouwde de stelling als een plusje voor wit.
12.c5 Pbd7 13.b4 e5 14.dxe5 Pg4 15.Pe2 Pgxe5 16.Pxe5 Pxe5 17.Ld4
17. .. Pxd3?!
Weer zo'n antipositionele zet van mijn jeugdige tegenstander. Nu worden op den duur de zwarte lopers geruild, waarna wit een sterk paard tegen zwakke loper overhoudt in een gesloten stelling. Dat geeft wit een langdurig positioneel voordeel terwijl zwart weinig tegenspel heeft. De accumulatie van dit soort onnaukeurigheden kan tot het verlies van een partij leiden.
18.Dxd3 Te8?!
Dit is een beetje een sjablone zet. De toren heeft weinig te zoeken op de halfopen lijn. Beter was 18. .. Lh6, met als plan f5-f4 te spelen. Ook voorkomt deze zet dat wit de zwarte lopers ruilt, en dan meteen een dameschaakje heeft op c3. Door dit thema controleert wit veld a5. Dit thema had mijn jeugdige tegenstander duidelijk niet gezien.
19.a4 a5?
Zo, pion a5 gaat het doosje in.
20.Lxg7 Kxg7 21.axb5 cxb5?!
Beter was 21...axb4 22.Txa8 Lxa8 23.Dd4+ Df6 24.Dxb4 cxb5 25.Dxb5, hoewel wit ook dan een gezonde pion voorstaat.
22.Dc3+ f6 23.Txa5 Txa5 24.bxa5
En zie hier wat een prachtige stelling wit heeft bereikt! Ik som het even op:
- Een pionnetje meer: een vrijpionnetje zelfs
- Een slechte zwarte loper, die tegen zijn eigen pionnen op d5 en b5 aankijkt, tegenover het sterke witte paard, dat een uitstekend ondersteund, centraal, blokkadeveld op d4 heeft
- Een slechte zwarte koningsstelling
- Zwart heeft absoluut geen tegenspel, zodat wit niet hoeft te haasten.
24. .. Dd7 25.Pd4 La6 26.Tb1 Tc8 27.h3 Kf7 28.Db4 De7 29.Tc1 Kf8 30.Tc3
Beter was hier 30.Db3 De5 31.c6.
30. .. Kf7
Ik heb rustig zitten manoeuvreren. Mijn stukken staan op de zwarte velden en de koning heeft een vluchtgaatje. Ik besloot dat het tijd was voor actie en speelde
31.Pxb5??
Tactiek is altijd al mijn zwakke kant geweest, maar dit is toch wel allervreselijkst! Dit kun je toch niet wijten aan mijn al middelbare leeftijd? Mijn jonge tegenstander speelde à tempo en met een licht onderdrukte vreugde op zijn gezicht
31. .. Tb8
Ik realiseerde me meteen dat ik had geblunderd. Natuurlijk had ik de penning van het paard wel gezien. Hierop had ik 32.Pd6+ met gelijktijdige aanval van de dame op de toren gepland. Ik had alleen overzien dat dit faalt op 32. .. Dxd6 en toren b8 staat meteen gedekt. Ik begon even te balen, maar constateerde gelukkig snel dat ik zat te balen en dat dat niet productief is. Dit geheel indachtig de adviezen van Harolds trainer, Job, die zegt dat je af en toe ook moet kijken naar je interne gesteldheid, hoe je in de partij zit. Nou, dat was hier inderdaad hard nodig. Gelukkig kwam ik vrij snel daarna tot het besef dat ik niet de partij had weggegeven, maar slechts de winst. Het paard gaat er weliswaar af maar wit krijgt daar niet alleen drie pionnen voor, waarvan met name de c-pion gevaarlijk is, maar ook aanval op de zwarte koning. Ik besloot gewoon weer van voren af aan op winst te spelen. Na deze overpeinzingen keek ik mijn tegenstander even aan, die meteen opkeek. Ik knikte even naar hem, met een lichte glimlach, om aan te geven dat ik doorhad dat ik had geblunderd. Hij antwoordde met een brede grijns, wat ik opvatte als “ja, je hebt me inderdaad vreselijk laten ontsnappen.” Alweer enigszins gekalmeerd speelde ik
32.Dh4
om pionnetje h7 mee te grazen na het sneuvelen van het paard.
32. .. Txb5 33.Dxh7+ Kf8 34.Dh6+ Kf7 35.f4?!
Beter was hier 35.Dh7+ Kf8 36.Dxg6 De5 37.Tc1 Txa5 38.c6 met gelijk spel.
35. .. Df8 36.Dh7+ Dg7 37.Dh4 Txa5 38.c6 Lc8 39.c7 Df8 40.Dh7+ Dg7 41.Dh4 g5 42.Dh5+ Kf8 43.Tc6 gxf4 44.exf4 Ta1+ 45.Kh2 Ta3 46.Tc1?!
46.Kh1 geeft gelijk spel.
46. .. Ta5? 47.Te1!
Dreigt 48.Te8 mat en op 47. .. Df7 volgt 48.Dh8+ gevolgd door 49.Dxc8. Ik realiseerde me hier dat ik erg goed stond en zag eigenlijk geen verdediging voor zwart! Fritz bevestigt dat met de score +3,2.
47. .. Dd7!
De enige zet die niet direct verliest. Sebastian had door dat hij verloren stond en bood remise aan. Ik had al wat weinig tijd over, ik meen nog een minuut of vijf. Dat remise aanbod negeerde ik zwijgzaam. Ik rook nog steeds bloed. Sebastian bood het vervolgens nog een keer aan, blijkbaar in de veronderstelling dat ik het niet had gehoord, waarop ik antwoordde: “Ja, Ja, ich habe es gehört.” Het was mede een onzinnig aanbod omdat ik altijd remise kan nemen via eeuwig schaak met dame h7 en h8. Nog meer reden om door te spelen.
48.Dh8+ Kf7 49.h4?
Dat is nou op zijn zachtst gezegd jammer. De winstweg was niet zo heel moeilijk: 49.Te3! Tc5 50.Tg3 Ke6 51.Tg7 en de dame moet de dekking van loper c8 opgeven. Mijn jeugdige tegenstander had het toren-manoeuvre via e3 en g3 wel gezien, en liet het me meteen na de partij zien. Maar ja, ik ben al wat ouder, dus dan word je na een uur of 5 spelen moe, zeker nadat ik me in over de voorgaande zetjes al helemaal had sufgerekend. Bovendien had ik geen tijd meer voor lange denkpauzes. De opmars met de h-pion speelde ik ook meer intuïtief.
49. .. Tc5 50.h5 Txc7 51.h6?!
Hier overspeelde ik mijn hand in mijn blinde wil om te winnen. 51.Dh7+ met eeuwig schaak was nodig.
51. .. Kg6 52.Te8 Kf5 53.g4+?
Daarmee stort de witte stelling als een kaartenhuis in. 53.Dg8 gaf wellicht nog wat remisekansen.
53. .. Kxg4!
Mijn jeugdige tegenstander was op dit uur nog fris genoeg om niet nog een pionnetje te snoepen met 53. .. Kxf4?? 54.Dxf6+ Kxg4 55.Tg8+ en spoedig mat.
54.Dg8+ Kf5!
Natuurlijk weer niet 54. .. Kxf4? 55.Dg3+ Kf5 56.Dd3+ Kg5 57.Tg8+ Kf4 58.Tg7
55.Kg3 Tc3+ 56.Kh4 Kxf4 57.Dg2 Th3+
En ik gaf een zet voor het mat op. Leven is lijden zei Boeddha. Ik kan daar over meepraten. Gelukkig is mijn wens bij aanvang van de partij wel uitgekomen: mijn tegenstander heeft een plezierige partij gehad. Zijn gezicht na afloop sprak weer boekdelen. Ik begrijp dat wel. Winnen is leuk, nog leuker als je verloren hebt gestaan en nog leuker als je twee keer verloren hebt gestaan.
